Sposoby na zapalenie zatok przynosowych

Czy to zapalenie zatok?

Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych charakteryzuje się występowaniem co najmniej dwóch objawów:

• blokada nosa (niedrożność przewodów nosowych)
• wyciek z nosa, czyli katar
  (przedni lub tylny – określany czasem jako „spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła”)
• ból lub uczucie rozpierania
  w obrębie twarzy
• upośledzenie lub utrata węchu

Według klinicznej definicji zapalenia zatok jednym z objawów powinna być: blokada nosa lub wydzielina z nosa. Objawy trwające do 12 tygodni (tak, to nie pomyłka – do 3 miesięcy) definiujemy jako ostre zapalenie zatok przynosowych.

Najnowsze wytyczne leczenia zapalenia zatok przynosowych są skierowane również do pacjentów

Z uwagi na rozpowszechnienie ostrych zapaleń zatok, w 2020 roku autorzy najnowszych europejskich wytycznych dotyczących leczenia zapalenia zatok – dokumentu EPOS 2020 (Europejskie wytyczne na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa – ang. European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps) po raz pierwszy skierowali ww. dokument nie tylko do lekarzy, ale także do pacjentów, farmaceutów, pielęgniarek i innych pracowników medycznych.

Jak radzić sobie z objawami ostrego zapalenia zatok przynosowych?

W dokumencie EPOS 2020 zaproponowano tzw. zintegrowane ścieżki opieki nad pacjentem z chorobami zatok przynosowych, oparte na samoleczeniu, e-zdrowiu i rekomendacjach dla farmaceutów – to pierwszy poziom leczenia. Jest on zarezerwowany dla chorych z łagodnymi objawami choroby, trwającymi krótko.

Drugi poziom opieki obejmuje podstawową opiekę zdrowotną, czyli wizytę lub telekonsultację z lekarzem rodzinnym, a poradę specjalisty laryngologa rezerwują dla chorych z cięższym przebiegiem, podejrzeniem powikłań i nawracającymi objawami.

Więcej o leczeniu zapalenia zatok

Ostre wirusowe i powirusowe zapalenie zatok przynosowych

W leczeniu ostrych zapaleń zatok przynosowych, w fazie wirusowej i powirusowej dominuje przede wszystkim leczenie objawowe:

• udrożnienie nosa (zmniejszenie obrzęku błony śluzowej nosa)
• w fazie wirusowej zmniejszenie ilości wodnistej wydzieliny
• w fazie powirusowej ułatwienie ewakuacji gęstej, zalegającej
  w jamach nosa i zatokach wydzieliny poprzez płukanie nosa solą fizjologiczną i stosowanie leków ziołowych (fitoterapia)
• leczenie przeciwzapalne

Najnowsze wytyczne zalecają w leczeniu ostrych wirusowych i powirusowych zapaleń zatok również fitoterapię, jednak z zastrzeżeniem, że dotyczy to leków.

Podstawowym przesłaniem EPOS 2020 jest unikanie w wirusowym i powirusowym zapaleniu zatok przynosowych stosowania antybiotykoterapii, kiedy nie ma wskazań do jej zastosowania.
To wymaga jednak większej edukacji pacjentów i pełniejszego włączenia samych chorych w proces leczenia, tak aby samoleczenie zostało rozpoczęte już w pierwszej fazie choroby.
Dlatego też zalecenia EPOS 2020 skierowane są również do pacjentów, a nie tylko do lekarzy, jak to miało miejsce w przypadku wcześniejszych rekomendacji.

Czynniki predysponujące do ostrego zapalenia zatok przynosowych

Istnieją dowody, że wady budowy anatomicznej nosa i zatok przynosowych mogą predysponować do nawracającego zapalenia zatok przynosowych, podobnie jak obrzęk błony śluzowej nosa u chorych z przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa. Jeśli zapalenie zatok występuje u Ciebie częściej niż 3x w roku może warto w okresie bezobjawowym (gdy będzie można dokładnie zbadać Twój nos) umówić się na konsultację laryngologiczną.

Zarówno aktywne, jak i bierne palenie tytoniu również predysponuje do zapalenia zatok – zadbaj o czystość powietrza, które wdychasz.